Op 1 april 1988 richtte filosofe Ida Jongsma, haar zuster Alie en zwager Mark Adams hotel de Filosoof op. Ze begonnen dit kleine stadshotel in een voormalig jeugdhotel annex hangout voor Engelse rugbyspelers aan de Anna van den Vondelstraat. Het hotel had 17 kamers waaronder een 10-persoonskamer en had een bar van schrootjes in de vorm van een schip. De Friese zusters hadden hotelervaring, Ida had daarnaast ervaring als lerares aan het Montessori Lyceum. Zij wilden in de twee herenhuizen in deze zijstraat van het Vondelpark een boutiquehotel starten met als doelgroep mensen uit onderwijs, kunst en wetenschappen.
In het begin was de metamorfose hard werken voor de oprichters. Ze schilderden de stapelbedden in de 10-persoonskamer in primaire kleuren en toverden hem om in de Mondriaankamer. Zo kreeg elke kamer een filosofisch thema en werd gevuld met bijpassend meubilair, boeken en snuisterijen, allemaal opgeduikeld op veilingen en in bric a brac winkels. Kunstenaars verbleven in het hotel in ruil voor kunstwerken en wand- en plafondschilderingen. Zo was er bijvoorbeeld een wolkenkamer (Aristophanes), een Nietszche kamer in morgenrood, en een Existentialistische kamer in zwart wit. Al snel werd het bijzondere hotel en zijn eigenaren opgemerkt door de pers in binnen- en buitenland. Het Leeuwarder dagblad was de eerste die een artikel over hen op de voorpagina plaatste.
Hotel de Filosoof was geen hotel voor louter filosofen. Het was een filosofisch hotel. Dit kwam niet alleen tot uiting in de themakamers, maar ook in de filosofische activiteiten in het hotel. Jarenlang werden er lezingen en gesprekken over filosofische thema's gehouden. Die waren gratis toegankelijk en werden enthousiast bezocht door leken en filosofen
Onderwerpen als zijn mannen van nature polygaam en vrouwen monogaam, mag je zelfmoord plegen, moet je altijd de waarheid spreken, wanneer is een conflict zinnig, wat is vriendschap, heb ik een vaste onvervreemdbare identiteit of is die fluïde, wat maakt het leven de moeite waard om geleefd te worden. Filosofen uit heden en verleden passeerden de revue.
Vanaf 1980 werd onder filosofiestudenten de filosofische praktijk ontwikkeld. Ida Jongsma wilde de filosofie terugbrengen naar het 'gewone' leven. Socratische geprekken (waarbij aan de hand van een concrete ervaring van een van de deelnemers een filosofisch thema wordt uitgediept), dilemma training (waarin mensen in 7 stappen leren moreel gefundeerde beslissingen te nemen), en filosofische counseling (geen Prozac en psychiater, maar Plato om je leven te verbeteren) werden beoefend. De Vereniging voor Praktische Filosofie werd in hotel opgericht in 1995.
Na vele verbouwingen telde het hotel 40 kamers. Vanuit de hele wereld was er belangstelling voor dit unieke concept. Gasten reserveerden soms al een jaar van te voren de kamer van hun keuze. Kunstenaars, wetenschappers en filosofieminnaars van over de hele wereld ontmoeten elkaar aan de groene marmeren bar en in de rode salon.
Het hotel was in alle opzichten een doorslaand succes. Na de verkoop in 2006 wilden de oprichters sommige doelstellingen van het hotel door laten leven en ze richtten Stichting de Filosoof op. Stichting de Filosoof is een charitatieve instelling die tot doel heeft maatschappelijke relevante projecten te ondersteunen over de hele wereld, in het bijzonder op het gebied van onderwijs, kunst en wetenschap, in het bijzonder de filosofie.